Gerlache de Gomery, Adrien de - Standbeeld in Hasselt

EnglishNederlandsfrançais

FR

Standbeeld van Adrien de Gerlache de Gomery, opgericht in 1998 in Hasselt, van de hand van kunstenaar Gerard Moonen.

Zie ook:

Gerlache de Gomery, Adrien de - Borstbeeld in Ushuaia

Voorstelling

Het meer dan drie meter hoge monument verbeeldt een man met snor en kapiteinspet met marine-embleem. Hij is dik ingeduffeld in een jas met bontkraag en tuurt in de verte. Het bronzen beeld stelt baron Adrien de Gerlache de Gomery voor. De Gerlaches naam is onlosmakelijk verbonden aan de geschiedenis van de exploratie van het Zuidpoolgebied. Niet een Brit, een Amerikaan of een Zweed, maar de Belg de Gerlache leidde namelijk in 1897 de eerste wetenschappelijk expeditie naar het ondoorgronde binnenland van Antarctica. Zijn expeditieschip de Belgica was het eerste dat er overwinterde. Daarmee verzekerde België zich van een plek tussen de grote zeevarende naties.

Het brons staat op een sokkel, gemaakt uit opgestapelde stukken arduinsteen die het beeld van ijsschotsen, een deinende zee, of meer symbolisch, van een ‘wankele onderneming’ oproepen. Met de sokkel inbegrepen is het beeld vier meter hoog. Aan de voeten van het beeld is een bronzen plaat in de bodem aangebracht. Deze geeft de toeschouwers enkele persoonsgegevens mee.

Historiek

Het beeld kwam tot stand naar aanleiding van de honderdste verjaardag van de - noodgedwongen - overwintering van de Gerlaches expeditieschip, op 70 graden zuiderbreedte, in het pakijs van het Zuidpoolcontinent. Kunstenaar Gerard Moonen is zelf ook een Hasselaar en verzorgde al enkele standbeelden in de Hasseltse publieke ruimte. Fondsen werden onder meer verstrekt door Bigg’s Continent Noord directeur Eric Lejeune. De plechtige onthulling vond plaats op 1 maart 1998. Gaston de Gerlache de Gomery, zoon van Adrien en zelf ook poolexplorator, woonde de onthulling bij.

Het mag wel enigszins verbazend worden geheten dat de avontuurlijke poolreiziger pas zo laat met een standbeeld werd geëerd. De Gerlache was al kort na zijn terugkeer uitgeroepen tot Belgische held. Het daverend succes van zijn expeditie was immers ook een politieke overwinning: dat België, een kwetsbare en jonge natie in opbouw, zonder handels- of rijksvloot, de eerste verkenner van het Zuidpoolcontinent was, gaf haar het recht om zich voortaan naast de grote zeevarende naties te plaatsen.

Locatie

Het standbeeld bevindt zich in de Guffenslaan in Hasselt, tegenover de straat die al sinds langere tijd de naam van de poolreiziger draagt, en schuin tegenover het huis in de Guffenslaan waar hij in 1866 werd geboren.

Referenties

• Vandersmissen, Jan, "De wetenschappelijke exploratie”, in: Robert Halleux, Geert Vanpaemel, Jan Vandersmissen en Andrée Despy-Meyer (red.), Geschiedenis van de wetenschappen in België 1815-2000, Brussel: Dexia/La Renaissance du livre, 2001, vol. 1, 240-244.
• Pelseneer, Jean, "Gerlache de Gomery, (Adrien Victor Joseph de)", in: Biographie nationale, 39 (1998), 390-429.
• Baron de Gerlache Guffenslaan, op: Hasel.be, geraadpleegd op 18/07/2016.
• Krantenartikels, o.a:
  • "Standbeeld de Gerlache wordt ruim 3 meter hoog", in: Het Belang van Limburg, 22/08/1997.
  • "Monument van Gerlache onthuld", in: Het Laatste Nieuws, 02-03-1998.
  • "Ontwerp van standbeeld Adrien de Gerlache is af", in: Het Belang van Limburg, 26/27-07-1997
  • De Cat, Norman, "Adrien de Gerlache. Vereeuwigd door beeldhouwer Gerard Moonen (1998)", in: De Primeur, 2013.

Deze en nog meer artikels kan je in fulltext jpg-format downloaden op: Hasel.be, geraadpleegd op 18/07/2016.