Unie der Ingenieurs uit de Speciale Scholen van de Universiteit van Leuven
Alumnivereniging van ingenieurs die aan de Universiteit van Leuven gestudeerd hebben. Opgericht in 1872.
2014/15- | Alumni Ingenieurs KU Leuven |
?- ? | VILv: Vereniging van de Ingenieurs van Leuven of Vlaamse Ingenieurs van Leuven? |
?- ? | Unie van de Ingenieurs van Leuven U.I.Lv |
rond 1971- | Koninklijke maatschappij van burgerlijke ingenieurs uit de Katholieke Universiteit Leuven en uit de Université Catholique de Louvain Société royale des ingénieurs civils sortis de l’université Catholique de Louvain et de la Katholieke Universiteit Leuven. |
rond 1971- | Vereniging van burgerlijke ingenieurs uit de K.U.Leuven |
?-? | Unie der Ingenieurs uit de Speciale Scholen van Leuven Union Des Ingenieurs Sortis Des Écoles Spéciales de Louvain |
1872-? | Vereniging voor Mijnbouwingenieurs van de Universiteit van Leuven |
Historiek
De Union des Ingénieurs sortis des Écoles Spéciales de Louvain werd in 1872 gesticht in Charleroi door de Leuvense hoogleraar geologie en mijnbouwkunde André Dumont, samen met drie anderen. De Speciale Scholen bestonden op dit moment al zes jaar, en hadden de eerste alumni afgeleverd. De beginjaren waren allerminst gemakkelijk geweest. Het bestaansrecht van de Leuvense ingenieursopleiding was niet voor iedereen vanzelfsprekend. De Ecoles Spéciales waren niet ontsproten aan het initiatief van het universiteitsbestuur, wel aan dat van enkele katholieke ondernemers. De oprichting had het uitdrukkelijke doel om een tegenwicht te bieden aan de stroom aan ingenieurs uit de rijksuniversiteiten. Men vreesde dat deze de antiklerikale sfeer van hun opleiding op de arbeiders zouden overdragen. Door een christelijke opleiding voor ingenieurs hoopten de ondernemers een ontkerstening van de arbeidersklasse tegen te houden.
De universiteitsbestuurders beschouwden de instelling vooral als een vreemde eend in de bijt, die het academisch niveau van de universiteit zou schaden. De Speciale Scholen zaten om die reden ook voortdurend in geldnood. Bovendien kampten Leuvense ingenieurs met een nadeel ten opzichte van hun studiegenoten aan de Rijksuniversiteiten van Gent en Luik. Die kregen namelijk een monopolie op het afleveren van functionarissen voor overheidsfuncties.[1] Leuvense afgestudeerden konden enkel op de beperkte markt van private ondernemingen terecht. Met de oprichting van de Leuvense Speciale School begon dan ook een verhitte strijd voor de openstelling van het overheidsambt.[2] In die context was het niet onlogisch dat jonge afgestudeerden in een alumnivereniging de krachten bundelden.
Onder het voorzitterschap van Timmermans lanceerde de Unie in 1910 het idee om een nieuw instituut met laboratoria voor het elektrisch ingenieursonderwijs op te richten, in navolging van buitenlandse universiteiten, waar men op dat vlak veel verder stond dan in Leuven. Toen het universiteitsbestuur na de oorlog het landgoed van de hertog van Arenberg kon aankopen, ijverde de Unie ervoor om op deze locatie de het instituut te bouwen. In 1922 werd inderdaad de eerste steen van het Thermotechnisch Instituut gelegd.
De Unie was bijzonder actief in de creatie van een herdenkingscultuur rond haar eigen geschiedenis. Die was met name opgebouwd rond twee prominente alumni van de universiteit: de Leuvens hoogleraar en uitvinder van het steenkoolgas Jan-Pieter Minckelers en de Uniestichter en ontdekker van het Kempens steenkoolbekken André Dumont. Zo gaf de Unie in 1922, naar aanleiding van haar eigen vijftigjarig jubileum, de opdracht om een indrukwekkend Dumontstandbeeld te vervaardigen. In 1948 werd ook de andere held van de Unieleden met een standbeeld geëerd. Ook dit keer waren de vieringen rond een Unie-jubileum, het vijfenzeventigste, de setting van de onthulling - naast de tweehonderdste verjaardag van Minckelers geboorte. Ter gelegenheid van deze plechtige onthulling werd ook opnieuw hulde gebracht aan het Dumontstandbeeld. Door haar naam aan deze van de befaamde uitvinder en ontdekker te verbinden, bouwde de Unie aan een roemrijk verleden voor zichzelf en de ingenieursdiscipline.
Bij de honderdjarige jubileumviering in 1972 ontving de Unie de titel van Koninklijk maatschappij. De feestelijkheden rond het jubileum werden opgeluisterd door de aanwezigheid van de vorst.
De alumnivereniging bestaat tot op vandaag onder de naam Alumni Ingenieurs KULeuven.
Organisatie
Naast Dumont waren ook Alphonse Jaumain, Anatole Lallemand en Frans Timmermans actief bij de oprichting betrokken. Eerste voorzitter was Emile Dallemagne. Dumont was in de periode 1876-1879 en opnieuw in 1882-1885 voorzitter van de Unie. Hij werd afgewisseld door Timmermans, die met tussenperiodes van 1879 tot 1911 meermaals op de voorzittersstoel zat. Erevoorzitter vanaf de oprichting tot 1909 was Guillaume Lambert. Hij werd na zijn dood in het erevoorzitterschap opgevolgd door ondermeer François de Walque (tot 1929), daarna Jean Jadot (tot 1932) en Arthur Vierendeel (tot 1940).
Aanvulling nodig voor naoorlogse periode.
Periodieken
- Union des ingénieurs sortis des Ecoles spéciales de Louvain. Bulletin des réunions en France, (1914-1915/17)
- Union des ingénieurs sortis des Ecoles spéciales de Louvain. Bulletin mensuel,(?- 1930)
- Union des ingénieurs sortis des écoles spéciales de Louvain. Mensuel / Unie der ingenieurs uit de Bijzondere scholen van Leuven. Maandblad, (1930-1937)
- Unie der ingenieurs uit de Speciale scholen van Leuven. Maandblad / Union des ingénieurs sortis des Ecoles spéciales de Louvain. Bulletin mensuel : (1937-1947)
- Unie der ingenieurs uit de Speciale scholen van de Katholieke Universiteit te Leuven. Maandblad / Union des ingénieurs sortis des Ecoles spéciales de l'Universite catholique de Louvain. Bulletin mensuel , (1947-1955).
- UILv. Maandblad / UILv. Bulletin mensuel (?-?)
- Het blad van de Leuvense ingenieur (?-)
- GeniaaL, het tijdschrift van de Faculteit Ingenieurswetenschappen, de vereniging van Alumni Ingenieurs KU Leuven en de faculteitskring VTK.
Link
- Website van de alumnivereniging: alum.kuleuven.be/alumni-ingenieurs
Referenties
- In memoriam André Dumont, Brussel, 1920.
- Fêtes du cinquantième anniversaire de l'Union des ingénieurs sortis des Ecoles spéciales de Louvain 1872 – 1922, Brussel, 1922.
- Union des Ingénieurs sortis des Ecoles spéciales de Louvain. XXVe anniversaire 1872 – 1898, Luik, 1898.
- Fonds van de 75e verjaring (1872 - 1947) der Unie der ingenieurs uit de speciale scholen van de Katholieke Universiteit te Leuven (UILv), Brussel, 1947.
- Union des ingénieurs sortis des Ecoles spéciales de l'Université catholique de Louvain. LXXVe anniversaire . I : Conférences (Cycle des conférences sur le gaz / Unie der ingenieurs uit de Speciale Scholen van de Katholieke Universiteit te Leuven. LXXVe jubileum . I : Voordrachten (Reeks voordrachten over het gas), Brussel , 1948.
- Union des ingénieurs sortis des Écoles spéciales de l'Université catholique de Louvain. LXXVe anniversaire. III-IV : Livre d'or. III : Les journées de l'UILv. IV: Les journées dans les sections de l'UILv. et à Maestricht / Unie der ingenieurs uit de Speciale Scholen van de Katholieke Universiteit te Leuven. LXXVe jubileum. III-IV : Gulden boek. III : De vieringsdagen van de U. I. Lv . IV : De vieringsdagen in de afdelingen van de U. I. Lv. en te Maastricht, Brussel, 1950.
- Gedenkdagen der ontdekking van steenkolen in de Kempen 2 - 12 Augustus 1951 / Journées commémoratives de la découverte du charbon en Campine 2 - 12 août 1951, 1951.
- ".I.Lv : 1872-1972 : L'Union royale des ingénieurs civils sortis de l'Université catholique de Louvain et de la Katholieke Universiteit Leuven a cent ans / De koninklijke unie van burgerlijke ingenieurs uit de Katholieke Universiteit Leuven en uit de Université Catholique de Louvain bestaat honderd jaar 1872 – 1972, Brussel, 1973.
- "Thermotechnisch instituut en de Speciale Scholen voor Ingenieurs", op: Inventaris Onroerend Erfgoed, geraadpleegd op 05-07-16.
- Deelstra, Hendrik, De scheikunde aan de universiteiten en hogescholen , in: Robert Halleux, Geert Vanpaemel, Jan Vandersmissen en Andrée Despy-Meyer (red.), Geschiedenis van de wetenschappen in België 1815-2000, Brussel: Dexia/La Renaissance du livre, 2001, vol. 1, 168.
- Lagast, Noël, Vijfhonderd jaar geschiedenis van de ingenieur: 1500-2010, Antwerpen, 2011.
- Vilv wordt Alumni Ingenieurs KU Leuven", op website alum.kuleuven.be/alumni-ingenieurs, geraadpleegd op 6/07/2016.