Darwin, Charles - Buste aan het Institut de Zoologie in Luik

EnglishNederlandsfrançais

FR

Buste van Charles Darwin (1809-1882) , gecreëerd in 1889 in Luik in het middenfronton van de gevel van het Institut de Zoologie Edouard Van Beneden, van de hand van kunstenaar Léopold Noppius.

Zie ook de andere sculpturen van het Institut de Zoologie:

• Van Beneden, Pierre-Joseph - Medaillon aan het Institut de Zoologie in Luik
• Schwann, Theodor - Medaillon aan het Institut de Zoologie in Luik
• Van Beneden, Edouard - Standbeeld in Luik
• Schwann, Theodor - Standbeeld in Luik

En:

• Darwin, Charles - Borstbeeld in Zoo Antwerpen

Voorstelling

Het monumentale middelste fronton van het Institut de Zoologie is gewijd aan de Britse natuurwetenschapper, bioloog en geoloog Charles Darwin. Darwin is vandaag wereldwijd bekend als ontwerper van de theorie dat de evolutie van soorten door natuurlijke selectie wordt gedreven. In het fronton wordt hij voorgesteld in de vorm van een buste, omgeven door putti.

Het driehoekige zandstenen fronton bevindt zich boven de monumentale hoofdingang van het instituut. Het rust op vier kolossale Ionische zuilen. In het linker- en rechterfronton van het neoclassicistische Institut zijn medaillons van Theodor Schwann en Pierre-Joseph Van Beneden te zien.

Historiek

De frontons werden gelijktijdig met de rest van het instituut gecreëerd. De grote initiatiefnemer van dit modern uitgeruste wetenschapsinstituut was de Luikse zoölogie hoogleraar Edouard van Beneden. De werken aan het instituut begonnen in 1885 onder leiding van architect Lambert Noppius. Noppius’ broer Léopold nam de geveldecoraties voor zijn rekening. Het was Van Beneden zelf die de decoraties koos. Als zelfverklaarde darwinist gaf hij de buste van zijn geestesvader een prominente plaats.

Darwin vereeuwigen in de gevel van het instituut was een sterk statement, bijna een programmaverklaring. De verdediging van het darwinisme was namelijk al snel meer geworden dan een louter verdedigen van de evolutietheorie zoals die door Darwin was uiteengezet. Het was ook een pleidooi geworden voor de professionalisering van het biologisch onderzoek, weg van de classificerende “natuurhistorie”. Slechts weinige Belgen, Edouard Van Beneden incluis, hebben ook effectief bijgedragen aan de verdere studie van het selectiemechanisme van de evolutieleer.

Van Benedens buste van Darwin vormde één van de vroegste huldemonumenten aan de recent overleden Britse geleerde in het westen. Rond het einde van de negentiende eeuw kwam er in België een persoonlijkheidscultus rond bekenden evolutionisten op gang.

Locatie

Het Institut de Zoologie Edouard van Beneden, waarvan de gedecoreerde buste van Darwin deel uitmaakt, bevindt zich op de Quai Edouard Van Beneden.

Bibliografie

• Vanpaemel, Geert, "De darwinistische revolutie", in: Robert Halleux, Geert Vanpaemel, Jan Vandersmissen en Andrée Despy-Meyer (red.), Geschiedenis van de wetenschappen in België 1815-2000, Brussel: Dexia/La Renaissance du livre, 2001, vol. 1, 257-268.
• Culot, Édith, "L’Institut de Zoologie", in: Carnets du patrimoine, Institut du patrimoine wallon, nr. 47,‎ 2008.
• De Bont, Raf , Darwins kleinkinderen. De evolutieleer in België, 1865-1945, Nijmegen, 2008.
• Florkin, Marcel, "L'Etat belge contre Van Beneden", in: Chronique de l'Université de Liège, Luik, 1967, 377-386.